Jak fotografować burzę? Czyli całkiem długi poradnik

21 lipca 2017

Miało być o czymś innym

Przez ostatnie dni nie udzielałem się za mocno na blogu i w soszalach, ale miałem ku temu ważny powód – uczyłem się do egzaminu, który miałem wczoraj. Przygotowywałem się tak intensywnie, że zamiast się porządnie wyspać przed kolejnym dniem to urządziłem sobie do godziny 2 w nocy plener foto. Próbowałem utrwalić na zdjęciach z długim czasem naświetlania przechodzącą niedaleko mojego miasta burzę. Efekt zarwanej nocy możecie zobaczyć w niniejszym wpisie, w którym opisuję jak fotografować burzę i galerii na moim fanpage – Bielecki.es.

Chwila miało być o czymś innym. Tak miała się pojawić degustacja jakiegoś dobrego piwa, na które w slangu miłośników kraftu mówi się “sztos”. Dlaczego tekst o piwie? Zaliczyłem egzamin z maksymalną oceną 10/10 punktów możliwych do zdobycia.

Kilka zasad

Podobnie jak wielu z Was lubię oglądać burze – nie ważne czy przebiega ona za dnia, czy tez nocą. Zawsze to fenomenalne zjawisko, które pokazuję potęgę przyrody, która nas otacza. jak wszystkie zjawiska atmosferyczne, bywa bardzo nieprzewidywalna. W czasie sesji może spotkać Cię dosłownie wszystko. Gwałtowny deszcz, grad, błyskawice, grzmoty czy wiatr (niedawno obok mnie powalił on ponad 20 metrowej wysokości drzewo).

Bezpieczeństwo

To najważniejsze, o co musisz zadbać – bez tego cały plener może skończyć się dużymi kłopotami. Zachowując zdrowy rozsądek do minimum ograniczycie sytuacje ryzykowne. Natura jest nieobliczalna i w każdej dowolnej chwili może pokazać swoją siłę. Przy zachowaniu właściwych środków ostrożności nic Ci nie grozi.

Pamiętaj by zawsze być we właściwej odległości od burzy zwłaszcza na otwartej przestrzeni. To co zabierzesz ze sobą może przyczynić się do ściągnięcia błyskawic. Unikaj także przebywania w pobliżu, a tym bardziej pod pojedynczymi drzewami i konstrukcjami metalowymi, takimi jak słupy linii wysokiego napięcia czy maszty. Jeśli tylko możesz obserwację i utrwalanie burzy prowadź będąc w budynku. Gdy burza złapie Cię na otwartej przestrzeni to kucnij i złącz nogi blisko siebie, a aparat umieszczony na statywie niech będzie w pewnej odległości od Ciebie.

Pogoda

Niezmiernie istotnym etapem przygotowań do utrwalenia piękna i siły tego zjawiska są aktualne informacje pogodowe. To one pozwolą Ci dokładnie określić kierunek, z którego nadchodzi burza, w jakim czasie może do Ciebie dotrzeć i jaką może przybrać siłę. Tutaj bardzo przydatne są serwisy internetowe pokazujące nam sytuację burzową nad naszym krajem. Sam zaglądam ostatnio do tych miejsc i jestem bardzo zadowolony z ilości danych i formy ich podania – Antistorm.eu, LightningMaps.org, Blitzortung.org, Obserwatorzy.org, Burzowo.info. Informacje z tych miejsc pozwolą Ci zaplanować określone działania z wyprzedzeniem nawet kilku godzin.

Miejsce

Jeśli fotografujesz z domu lub mieszkania to nie masz wpływu na Twoje bezpośrednie otoczenie. Czasami jest to przekleństwo innym razem niezaprzeczalny atut zdjęć. Gdy jesteś mobilny i masz możliwość swobodnego wyboru miejsca, z którego będziesz fotografował, to zawsze wybieraj taką lokalizację, by mieć przed sobą otwartą linię horyzontu – im większy kąt widoczności tym lepiej.

Dodatkowym atutem będzie wykorzystanie naturalnych wzniesień – pamiętaj jednak by wtedy ze szczególna uwagą kontrolować odległość między nami a burzą. Uwzględniaj porę dnia, bo będzie mieć ona główny wpływ na parametry ustawień aparatu w czasie wykonywanych zdjęć. Zapewnij osłonę przed deszczem dla swojego sprzętu.

Sprzęt i akcesoria

By fotografować zjawiska pogodowe nadaje się do tego każdy aparat, w którym manualnie możemy ustawić parametry naświetlania. Jeśli chodzi o optykę dobrze jeśli jest to szeroki kąt, pozwalający ująć w kadrze znaczną cześć horyzontu. Pamiętaj o osłonie na obiektyw, która pozwoli nieco ochronić przednią soczewkę przed kroplami deszczu.By wykonywać nieporuszone zdjęcia niezbędny jest statyw, im solidniejszy i stabilniejszy tym lepiej. Jeśli mamy wężyk spustowy lub pilota do samowyzwalacza także możemy z niego skorzystać.

W terenie przygodnym obowiązkowo musisz mieć ze sobą zabezpieczenie aparatu przed deszczem. Najprostsze rozwiązanie to gruba reklamówka lub kilka warstw folii spożywczej – może to nie wygląda, ale za to jest skuteczne i co najważniejsze tanie. Nie zapomnij o parasolu, który będzie dodatkowym zabezpieczeniem dla Twojego sprzętu i zazwyczaj głównym dla Ciebie. Osobiście do tego zestawu dokładam ponczo, którym mogę się nakryć razem z aparatem ustawionym na statywie. Do tego latarka – optymalnie czołówka, ale może być także tradycyjna. Krzesełko turystyczne i termos z czymś gorącym dodatkowo umilą przetrzymanie kilkugodzinnego pleneru.

Ustawienia

Zapomnij o refleksie i próbie uchwycenia błyskawicy w chwili jej zobaczenia, zawsze zakończy się to porażką. By dać sobie szansę na uzyskanie właściwego efektu znacząco trzeba wydłużyć czas naświetlania. Minimum to 10 sekund, optimum to czas między 20, a 30 sekund. Osoby posiadające w swoich aparatach funkcję Bulp mogą także z niej skorzystać – pozwala ona swobodnie kontrolować czas naświetlania.

ISO powinno być ustawiona na jak najniższe, co pozwoli zredukować “szumy” i zachować więcej szczegółu w kadrze. Kolejny parametr ważny z w tego typu fotografii to przesłona. Jeśli tylko możemy staramy się ją przymknąć do wartości f/10, a nawet do f/15. To pozwoli na utrwalenie szerokiej głębi ostrości i stworzy miły dla oka efekt. Ostrość korzystając z autofokusa ustawiamy na najdalszy obiekt na horyzoncie i blokujemy w tym położeniu. Drugim rozwiązaniem tego problemu jest manualne ustawienie ostrości w obiektywie na nieskończoność.

Pamiętaj by zawsze zdjęcia zapisywać jako pliki RAW, czyli jako obrazy kompresowane bezstratnie. Zawierają one o wiele więcej informacji niż pliki JPG. Znacznie łatwiej także z nich w procesie obróbki uzyskać zadowalający nas efekt końcowy, bo mamy możliwość kontroli takich elementów jak choćby ekspozycja czy balans światła. W fotografowaniu burz duże znaczenie ma także wyczucie sprzętu i jego możliwości, dlatego dobrze wcześniej spróbować także zdjęć nocnych i przy różnym natężeniu światła.

Trening i praktyka

Musisz być świadomy tego, że burze rzadko przybierają spektakularny wygląd. Przeważnie to szare i nijakie zjawiska. Dlatego warto wykorzystywać okazję do treningu i praktyki tego typu fotografii. Każda burza do całkowicie niepowtarzalne zjawisko. Pamiętaj o cierpliwości, nie od razu uda się uchwycić niebo poprzecinane błyskawicami. Ustawiając długi czas naświetlania dajesz sobie szansę, ale nie pewność na uchwycenie niezwykłego kadru.

Każda burza to inna intensywność występowania wyładowań atmosferycznych. Nie zniechęcaj się gdy po kilkugodzinnym plenerze na karcie pamięci będziesz miał nawet 200-300 zdjęć i po wstępnej selekcji zostawisz ich tylko 10%, a po obróbce do publikacji nadawać będzie się tylko kilka. Bardzo często o udanym kadrze naprawdę decyduje szczęście. Nawet nie wiesz ile razy straciłem szansę na świetne ujęcie, bo w tym czasie “puszka” składała w całość zdjęcie po kilkunastu sekundach naświetlania.